traktować z góry
  • Gerlach czy Gierlach?
    12.05.2003
    12.05.2003
    Są dwie formy polskiej pisowni nazwy najwyższego szczytu Tatr: Gierlach i Gerlach. Ta pierwsza forma przez ostatnie stulecie była częściej używana (Taternik, Pamiętniki Tow. Tatrzańskiego, Wierchy, przewodniki). Słowniki języka polskiego podają różne formy jako poprawne (!), niektóre uznają nawet z pewnoscią błędną nazwę Garłuch. Ponieważ nazwa pochodzi z niemieckiej nazwy własnej Gerlach, jest też tak pisana w języku słowackim, czeskim i węgierskim, a równoczesnie „dobrze mi to brzmi” i dominuje w użyciu codziennym wsród turystów, nie widzę powodów, dlaczego wprowadzono formę Gierlach.
    Ale z drugiej strony Kežmarok ma polską formę Kieżmark (a nie Keżmark), a Mengušovce mają formę Mięguszowce (też z ie zamiast e). Co prawda Kieżmark dla mnie brzmi równie dobrze jak Gerlach, ale powoduje moją konfuzję brak jednoznacznej reguły tworzenia polskiej formy obcej nazwy.
    Po tym przydługim wstępie moje pytania są następujące:
    1. Jaka forma (Gerlach vs. Gierlach) jest poprawna?
    2. Jakie jest tego uzasadnienie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Andrzej Górski
  • Gianluca
    12.04.2016
    12.04.2016
    Szanowni Państwo!
    Problem dotyczy szczegółowych zasad odmiany imion i nazwisk włoskich, takich jak np. Gianluca.

    Wiadomo, że kiedy dochodzi do zmiękczenia, końcówkę zapisujemy zgodnie z polską wymową, tj. Gialuca, ale Gianluki (c:k).

    Spotkałam się jednak ostatnio z argumentem, że w języku włoskim |e| wywołuje zmiękczenie w wymowie i podobnie należałoby traktować polskie ę.

    Jak należy zatem odmieniać w bierniku: Gianlucę czy Gianlukę?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Hipopotam błagał żabę
    16.01.2013
    16.01.2013
    Mam problem z interpunkcją w zdaniach rozpoczynających się imiesłowem przymiotnikowym, np. „Wzniesiona w 1803 r. jest jedną z kilku zachowanych w Polsce cerkwi w typie wschodniołemkowskim”. Albo: „Położona na wysokiej, stromej górze stanowiła centrum dawnego klasztoru obronnego”. Czy w tych zdaniach przecinek jest niezbędny, czy też przeciwnie – nie należy go stawiać, a wyrażenie z imiesłowem traktować jako podmiot całego zdania? Bardzo proszę o wyjaśnienie.
    Gabriela Niemiec
  • imiesłów przymiotnikowy a przecinek
    17.09.2007
    17.09.2007
    Czy zdania podrzędne imiesłowowe opisujące rzeczownik należy oddzielać przecinkiem? Wygląda na to, że czasem tak, a czasem nie. Od czego to zależy? Czy od tego, jak bardzo są rozwinięte? Może od tego, czy wprowadzana w zdaniu cecha definiuje opisywane zdarzenie, człowieka lub rzecz?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
  • Imiona władców i członków ich rodzin

    3.01.2023
    3.01.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie dotyczące spolszczania imion – konkretnie chodzi mi o rodzinę Borgiów i tego typu przypadki, kiedy członków rodziny jest więcej, a tylko część z nich ma spolszczone imiona. Np. piszemy Lukrecja (a nie Lucrezia), Cezar (a nie Cesar), ale już pozostali dwaj synowie Rodriga (no właśnie, a nie Roderyka), czyli papieża Aleksandra VI, to już Giovanni i Joffre, a nie Jan i Godfryd. (Posiłkuję się tłumaczeniem powieści Maria Puza „Rodzina Borgiów”).

    Z góry dziękuję!

  • interpunkcja imiesłowowych równoważników zdań
    27.05.2012
    27.05.2012
    Chciałabym zapytać, jak poprawnie powinny być wstawione przecinki w zdaniu złożonym z imiesłowem, w którym że nie poprzedza go (taką zasadę pisowni udało mi się odnaleźć), ale następuje po nim? Przykład: „Szedł szybko, wiedząc, że i tak nie zdąży na czas”. Nie wiem, czy w tego rodzaju zdaniach przed że stawia się przecinek, czy występuje on tylko przed imiesłowem.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Interpunkcja okoliczników jednorodnych współzależnych
    11.10.2016
    11.10.2016
    Czy w ciągach określających np. dzień tygodnia, datę, godzinę należy oddzielać każdy z członów przecinkiem? Np. Premiera filmu już w poniedziałek, 30 listopada, o 22:00 / Pierwszy odcinek już jutro, o 21:00, na kanale XYZ? To samo tyczy się również umieszczania takich informacji na bilbordach czy w grafikach na stronach internetowych. Z graficznego punktu widzenia lepiej wygląda bez przecinków, jednak czy jest zasada określająca w takich przypadkach interpunkcję? Z góry dziękuję.

  • Japońskie imię Hanzo
    27.07.2017
    27.07.2017
    Wiem, że w Poradni pojawiały się liczne teksty na ten temat, ale nadal mam pewne wątpliwości, a chciałabym rozwiać je w szerszym gronie ludzi. Chodzi mi o odmianę japońskiego imienia Hanzo. Z jednej zasady, jaką znalazłam w Poradni, wynika, że powinno się odmieniać, chwilę później jednak wyczytałam, że krótkie imiona zakończone na „o” nie podlegają odmianie. Stąd moja wątpliwość. Największy problem mam w tym wypadku z miejscownikiem.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
  • jezioro Szeląg Wielki
    7.07.2009
    7.07.2009
    Szanowna Poradnio!
    Jak poprawnie zapisać nazwę własną jeziora leżącego na Mazurach: Jezioro Szeląg Wielki (tak jak Rzeka Świętego Wawrzyńca) czy jezioro Szeląg Wielki (tak jak cieśnina Wielki Bełt)? Czy wyraz jezioro jest elementem nazwy własnej, czy też nie? W słowniku ortograficznym (zasada nr 18.24.) nie uwzględniono takiego przypadku.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    M.
  • Krowodrza Górka
    29.10.2019
    29.10.2019
    Od dłuższego czasu spieram się ze znajomymi w kwestii poprawnej odmiany nazwy pętli tramwajowo-autobusowej w Krakowie. W dzielnicy Krowodrza znajduje się pętla oraz osiedle o nazwie Krowodrza Górka. Znajomi odmieniają tę nazwę w bierniku tak, jakby człon Krowodrza był przymiotnikiem, tj. Jadę na Krowodrzą Górkę. Tymczasem ja uważam, iż nazwa ta składa się z dwóch rzeczowników, jak np. Warszawa Ursynów, więc w bierniku powinna brzmieć Jadę na Krowodrzę Górkę. Kto ma rację?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego